Zbadaj oczy

09.03.2021 11:30:07

Podziel się

Człowiek za pomocą wzroku odbiera około 80 procent informacji z otoczenia. Niestety, w społeczeństwie nie rozwinęła się jeszcze wystarczająca świadomość w kwestii chorób okulistycznych. Każdy powinien zostać przebadany przez okulistę. Tym bardziej, jeśli od ostatniego badania upłynęło dużo czasu. Lekarz Maciej Busłowicz, specjalista okulistyki w ENEL-MED Poznań, podpowiada na co zwrócić uwagę i jak przygotować się do wizyty u okulisty.

ROZMAWIA: KLAUDYNA BOGURSKA-MATYS
ZDJĘCIE: ENEL-MED

Wielu z nas przez ostatni rok spędziło przed komputerem więcej czasu niż zazwyczaj. Czy to ma wpływ na kondycję naszych oczu?

Lek. Maciej Busłowicz,
specjalista okulistyki,
ENEL-MED Poznań

Lek. Maciej Busłowicz, specjalista okulistyki: Wielogodzinna praca przed ekranem komputera zdecydowanie niekorzystnie wpływa na nasze oczy. Koncentrujemy się wówczas tak bardzo, że zmniejsza się częstość mrugania. W wyniku braku odpowiedniego nawilżenia powierzchni oka, pojawić mogą się dolegliwości takie jak zaczerwienienie, pieczenie oraz zmęczenie oczu. Z czasem dochodzi do tego wrażenie zamazywania widzenia, a cały proces nasila zazwyczaj praca w klimatyzowanych pomieszczeniach. Zwiększony wysiłek akomoda- cyjny przy długotrwałym skupianiu wzroku do bliży może dodatkowo powodować bóle głowy, zwłaszcza przy nieskorygowanych wadach wzroku. Należy podkreślić, że dokładne ustalenie przyczyny dolegliwości możliwe jest wyłącznie za pomocą pełnego badania okulistycznego, podczas którego lekarz zaleci odpowiednią terapię. Nie zapominajmy jednak o istotnej roli ergonomii stanowiska pracy. W miarę możliwości powinno się ograniczać czas spędzany przed komputerem oraz planować przerwy tak, by co około 30-40 minut choć na kilkanaście sekund skupić wzrok na dalszą odległość, na przykład obserwując krajobraz za oknem.

Kiedy powinniśmy wybrać się do okulisty?

Zgodnie z wyliczeniami naukowców, człowiek odbiera za pomocą wzroku około 80 procent informacji z otoczenia. Jednocześnie jest to narząd niezwykle wrażliwy. Niestety, w społeczeństwie nie rozwinęła się jeszcze wystarczająca świadomość w kwestii chorób okulistycznych. Nierzadko pacjenci zgłaszają się do okulisty zbyt późno i skuteczne leczenie staje się wówczas bardzo trudne bądź niemożliwe. Jako przykład podam tutaj jaskrę. Przez wiele lat można nie być świadomym jej istnienia, ponieważ we wczesnych stadiach nie daje żadnych objawów. Nieleczona prowadzi do ślepoty, podczas gdy wykryta odpowiednio wcześnie w większości przypadków daje się dobrze kontrolować za pomocą kropli. Tak więc odpowiadając na pytanie, praktycznie każdy powinien zostać przebadany przez okulistę, zwłaszcza jeśli od ostatniej wizyty upłynęło kilka lat.

Jak wygląda badanie wzroku u okulisty?

Na początku wizyty lekarz przeprowadza z pacjentem wywiad. Jest to bardzo ważna część badania, podczas której okulista wysłuchuje dokładnej relacji dolegliwości. Pacjent powinien zwrócić szczególną uwagę na okoliczności wystąpienia danych objawów, czas ich trwania oraz regularność. Okulistę należy również poinformować o dotychczas przyjmowanych lekach, chorobach współistniejących oraz ewentualnych schorzeniach oczu występujących w rodzinie. Warto zatem odpowiedzieć sobie wstępnie na te pytania przed przekroczeniem drzwi gabinetu.

W dalszej kolejności przeprowadzona zostaje ocena ostrości wzroku. Badana jest również prawidłowa ruchomość i ustawienie gałek ocznych. Za pomocą specjalnych urządzeń lekarz ocenia morfologię struktur oka i powieki. Badania te są niebolesne, a drobny dyskomfort może wynikać jedynie z dość silnego światła, które pada na oko pacjenta i może wywoływać łzawienie. W razie potrzeby mogą być zlecone badania dodatkowe, takie jak np. badanie pola widzenia, USG czy OCT.

Należy się do wizyty przygotować?

Dobrym nawykiem jest zabieranie ze sobą wszelkich wykorzystywanych aktualnie okularów. Warto też zanotować nazwy stosowanych preparatów okulistycznych, by nie zapomnieć ich w stresie. W większości przypadków nie jest potrzebne specjalne przygotowanie pacjenta do wizyty.

Sytuacja jest nieco inna, gdy konieczne jest badania dna oka. Wiąże się ono z podaniem kropli rozszerzających źrenicę, co powoduje obniżenie ostrości wzroku i zwiększoną wrażliwość na światło przez około 4-5 godzin.

Zabronione jest wówczas kierowanie pojazdami. Znacznie utrudnione jest także korzystanie z komputera czy tabletu. Najlepiej więc zarezerwować termin wizyty w godzinach po pracy bądź w dzień urlopowy, a także zorganizować transport powrotny. Pacjenci, którzy pojawiają się u okulisty pierwszy raz od dłuższego czasu, nie powinni być zaskoczeni, że lekarz zaleci im wykonanie tego badania.

Zdarza się, że neurolog wysyła nas na badanie do okulisty. Dlaczego tak się dzieje?

Decyzja o uzupełnieniu procesu diagnostycznego czy terapeutycznego o okulistę zależy od objawów i podejrzenia konkretnych chorób neurologicznych u pacjenta. W części przypadków należy również wykluczyć potencjalne zmiany morfologiczne i funkcjonalne w obrębie gałki ocznej. Dla neurologa ważne są takie informacje jak np. stan tarczy nerwu wzrokowego lub ewentualne zaburzenia pola widzenia. Istotne znaczenie ma też monitorowanie funkcji wzroku w przebiegu niektórych, już rozpoznanych, schorzeń neurologicznych. Zdarza się i odwrotna sytuacja, kiedy to okuliści zalecają konsultację u neurologa. Przykładem mogą być migreny, podczas których pacjent, pomimo braku jakichkolwiek patologii oka, cierpi na zaburzenia widzenia. Drastyczny spadek ostrości wzroku, ubytki w polu widzenia czy ból za gałką oczną mogą być wywołane schorzeniami nerwu wzrokowego.