Budowanie siły w kryzysie

TEKST: Sylwia Michalak

Sylwia Michalak: doktor nauk ekonomicznych, wykładowca akademicki, praktyk biznesu, trener, mentor, konsultant i strateg. Pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Prowadzi wykłady w BSP Business School Berlin Hochschule für Management, Berlin. Właściciel firmy doradczo-szkoleniowej Sylwia Michalak Consulting. Z pasją wspiera rozwój kompetencji biznesowych prowadząc wykłady, szkolenia, sesje mentoringowe i doradcze. Współautorka i wydawca książki „Niemiecki w biznesie. 2000 niezbędnych zdań i wyrażeń”.

Każdy inaczej przechodzi zmianę. Nie zawsze jest ona łatwa. W pierwszych chwilach, gdy stajemy przed nowym, możemy szukać sposobu, by pozostać przy tym, co znane, czekamy na powrót do naszej „normalności”. Kiedy zaczynamy dostrzegać, że świat się zmienił, różnie możemy się z tym mierzyć: zostawić sprawy swojemu biegowi, wycofać się bądź zacząć działać. Nie ma recepty na to, który sposób jest lepszy i okaże się bardziej skuteczny w przyszłości. Każdy z nich przynosi swoje korzyści. Różne obszary naszej dotychczasowej aktywności wymagają innego podejścia. Kluczem staje się elastyczność.

Część spraw warto pozostawić swojemu biegowi, odpuścić i dostrzec, że ich czas na chwilę się zatrzymał i wróci w sprzyjających okolicznościach. Działania, które w chwili zastoju trafiają w próżnię, znajdą podatny grunt w przyszłości. W tym czasie nie warto wpadać w panikę. Niektóre działania i projekty mają po prostu dłuższą perspektywę i nie można oceniać ich przez pryzmat chwilowych trudności.

Są też działania, które w obliczu nagłych zmian tracą na aktualności. Niezależnie od upływającego czasu, nie będzie można ich prowadzić w taki sam sposób, jak przed kryzysem. Rezygnacja z nich może być trudna, szczególnie, gdy sposoby te sprawdzały się dotychczas i przynosiły rezultaty. Zaniechanie ich w czasie kryzysu pozwoli zaoszczędzić energię i koszty.

W tym miejscu pojawia się pytanie – co w zamian? Część spraw pozostawiamy swojemu biegowi – czekają na lepszy moment, w część aktywności nie inwestujemy energii i czasu – stały się nieaktualne. Jak wykorzystać zasoby, które mamy? Jak zagospodarować swoją aktywność sprzed kryzysu, aby pracowała na naszą korzyść? Jak sprawić, aby czas zmiany nie był czasem straty, ale czasem budowania siły na nowo?

W okolicznościach nagłych zmian, gdy wydaje się, że podejmujemy decyzje w warunkach chaosu, sprawdza się połączenie kreatywnego znajdywania rozwiązań i dyscypliny wewnętrznej. Pokory wobec nowej sytuacji, ale i odwagi, by zainwestować energię w nowy sposób działania. Kluczem do wszelkich zmian jest nasza mentalność. Myślenie, które pozwala podjąć wysiłek działania w nowy sposób mimo trudności fizycznych i emocjonalnych towarzyszących zmianie. Nie zawsze zmiana musi oznaczać koszty. Są osoby, które wręcz czerpią energię z możliwości dokonania zmiany. Budują siłę, gdy mają możliwość działania w nowych warunkach i w nowy sposób. Kryzys jest dla nich jedną z sytuacji, w której mogą sprawdzić się w nowych rolach.

Czego możemy nauczyć się od kreatorów zmian, od osób, które aktywnie prowadzą działania w warunkach zmiany?

Mentalność kosztów i mentalność zysków

Budowanie siły w kryzysie wiąże się z umiejętnością zmiany sposobu myślenia. Kreator zmian nie skupia się na tym, jaki poniesie koszt zmiany, ale na tym, jakie korzyści wynikną z tego, że zmieni sposób działania.

Mentalność konieczności i mentalność możliwości

Dla kreatora zmian nowy sposób myślenia i działania nie jest kwestią konieczności czy przymusu, lecz możliwości. Lider zmian nie buntuje się wobec konieczności zmian, a szybkie dostosowanie się do nich postrzega jako szansę odnalezienia się w nowej rzeczywistości.

Mentalność obowiązku nauki i mentalność luksusu zdobywania nowej wiedzy

Czas, w którym przyszłość jest mniej przewidywalna niż wcześniej, zmienia też sposób myślenia. Nagły kryzys wyzwala w liderach zmian potrzebę zdobywania nowych umiejętności, naukę tę traktują jak luksus zdobywania nowej wiedzy niezbędnej do przetrwania w przyszłości.

Mentalność bieżących i przyszłych korzyści

Budowanie siły w kryzysie wymaga cierpliwości. W czasach zmiany nie zawsze możliwe staje się osiąganie szybkich efektów, które były naszym udziałem w przeszłości. Dotychczasowe aktywności nie tylko nasze, ale innych uczestników sytuacji kryzysowej, ulegają spowolnieniu. Budowanie siły w czasach kryzysu wymaga zarówno działań zapewniających bieżące przetrwanie, jak i takich, które zaprocentują w przyszłości. Największym wyzwaniem jest przewidywanie, które z nich mogą stać się kluczowe. Obecnie w świecie globalnym niezwykle ważna jest znajomość nowych technologii, umiejętność poruszania się w świecie cyfrowym, kompetencje społeczne i znajomość języków obcych. Praca nad nimi w czasie kryzysu w licznych przypadkach będzie decydować o możliwości szybkiego powrotu do nowej rzeczywistości.

W czasie, gdy świat zatrzymał się i przyśpieszył jednocześnie, warto przyjrzeć się nowym wyzwaniom, zamienić perspektywę kosztów na korzyści, konieczności na możliwości, obowiązku nauki na luksus zdobywania wiedzy i łączenia tego, co ważne teraz z tym, co będzie liczyło się w przyszłości. Choć zapewne wymagająca rzeczywistość postawi przed nami kolejne zadania, budowanie siły w kryzysie zaczyna się od siły pozytywnego myślenia i postawy otwartości na zmiany.